Pytania do eksperta: jak pielęgnować przetłuszczające się włosy i skórę głowy?

Wiecznie przetłuszczone włosy, które wymagają częstego mycia, to problem wielu z nas. Łojotok to domena głównie młodych osób, jednak wpływ na niego ma wiele czynników – między innymi hormony, dieta, stres, używki, a także pielęgnacja. Ta właściwa może pomóc w walce z przetłuszczaniem się skóry głowy, nieodpowiednia zaś – wzmagać je. Jak jednak odróżnić jedną od drugiej? Czy przetłuszczające się włosy warto myć delikatnymi, dziecięcymi szamponami? Co jeść? Jakich kosmetyków używać? I wreszcie: jak często myć łojotokową skórę głowy?  Pytania te zadałam trycholog p. Annie Mackojć z Instytutu Trychologii!

Dlaczego skóra głowy się przetłuszcza?

Przetłuszczanie to naturalny proces prawidłowej pracy gruczołów łojowych, które znajdują się w połowie mieszka włosowego. Gruczoł łojowy rozwija się wraz z mieszkiem włosowym, tworząc aparat tzw. włosowo-łojowy. Wydzielanie się łoju na powierzchnię skóry uwarunkowane jest skurczem mięśnia przywłosowego i odbywa się nieprzerwanie. Ten rodzaj gruczołów należy do gruczołów holokrynowych, co oznacza, że jego komórki (sebocyty) przekształcają się w wydzielinę i w kolejnym etapie odłączają się od nabłonka gruczołowego. Następnie rozpadają się, uwalniając sebum (mieszaninę substancji lipidowych) na powierzchnię skóry.

Czym jest sebum i do czego służy?

Sebum, pomimo że jest tak przez nas niechciane i nielubiane, jest nam bardzo potrzebne. Jest to wydzielina, która składa się z substancji lipidowych, a głównym jego składnikiem są glicerydy. W skład sebum wchodzą:

• mono- di- i triglicerydy,
• wolne kwasy tłuszczowe,
• woski i wyższe estry,
• skwalen,
• estry cholesterolu,
• wolny cholesterol.

Sebum służy do utrzymania homeostazy skóry głowy, tzw. płaszcza hydrolipidowego skóry. Zapobiega przed utratą wody i zarazem chroni przed negatywnym działaniem czynników zewnętrznych. Jest bardzo ważnym elementem w funkcjonowaniu naszej skóry. Gdy następuje proces wydzielania sebum na powierzchnię, uaktywnia się również transport witaminy E do wyższych warstw naskórka. Jak wiadomo witamina E jest pochłaniaczem wolnych rodników, czyli chroni nas przed autooksydacją.

Co wzmaga przetłuszczanie się skóry głowy?

Na aktywność gruczołów łojowych ma wpływ wiele czynników:

• wahania hormonalne (niekoniecznie patologiczne, także te prawidłowe wzrosty i spadki),
• predyspozycje genetyczne,
• stres,
• zaburzenia emocjonalne,
• używki (alkohol, papierosy),
• zwiększona ekspozycja na słońce,
• wysokie temperatury,
• gorące kąpiele (basen, sauna),
• nieprawidłowo zbilansowana dieta,
• niektóre leki,
• niektóre choroby,
• nieprawidłowa pielęgnacja,
• noszenie nakrycia głowy.

Jak często powinniśmy myć głowę, jeśli szybko się nam ona przetłuszcza?

Mycie głowy to proces bardzo prosty i zarazem bardzo skomplikowany. W przypadku zmian łojotokowych głowę powinno się myć tak często, jak ona tego wymaga. Wydzielina łojowa, która zalega na skórze, składa się z substancji lipidowych. Skład lipidowy jest źródłem pokarmu dla patogenów biesiadujących „naturalnie” na naszej skórze. Mikroorganizmy, trawiąc mono- di- i triglicerydy zawarte w sebum, uwalniają przy okazji kwasy tłuszczowe. Natomiast wolne kwasy tłuszczowe zalegające na skórze działają na nią drażniąco, aktywując nadmiernie pracę gruczołów łojowych. Tak więc głowa nieoczyszczona z zalegającego łoju pokrywa się tylko jeszcze większą ilością wydzieliny łojowej.

Kolejnym problemem nieoczyszczonej skóry głowy mogą być stany zapalne wynikłe z rozwoju mikroorganizmów przez wzgląd na sprzyjające dla nich warunki do namnażania się i życia. Tak więc podsumowując, mycie głowy powinno się odbywać tak często, jak dyktują nam to gruczoły łojowe.

A czy warto posiłkować się wówczas suchymi szamponami?

Mycie głowy nie powinno być wstrzymywane  przez tzw. suche szampony. Takie produkty zalegają na skórze głowy i tworzą jeszcze bardziej sprzyjające warunki do rozwoju flory bakteryjnej. Natomiast prawidłowo dobrany szampon zapewni „świeżą” głowę na długi czas.

Jak pielęgnować skórę łojotokową w domu? Jakie kosmetyki będą dla niej odpowiednie?

Po szampon do walki z łojotokiem można się udać do apteki lub do trychologa. Z pewnością po dokładnej analizie trichoskopowej szampon zostanie dopasowany indywidualnie do potrzeb skóry i pracy gruczołów. Ponadto po takiej wizycie z pewnością można liczyć na poradę co jeść, aby minimalizować reaktywność gruczołów łojowych.

Przykładem terapii domowej może być stosowanie szamponów z pirytronianem cynku lub glinką sebostatyczną. Do systematycznego stosowania w zaciszu domowym można użyć płukanek przygotowanych jako napar z pokrzywy zwyczajnej lub szałwii. Obie rośliny wykazują działanie przeciwbakteryjne i przeciwutleniające. Składniki aktywne zawarte w tych roślinach uwalniane są do naparów i redukują ilość wydzielanego łoju. Zmieniają też jego lepkość i skład, co przekłada się na inhibicję gruczołów łojowych.

Aby problem łojotoku nie powracał, należy pamiętać o zachowaniu prawidłowego płaszcza lipidowego. To znaczy, że nie należy stosować agresywnych preparatów do mycia skóry głowy. Nie należy też używać zbyt delikatnych lub dziecięcych produktów myjących (mają inne pH niż produkty przeznaczone dla osób dorosłych). We wszystkich technikach i metodach należy zachować umiar, ale też nie bagatelizować tematu, ponieważ łojotok sam się nie wyreguluje.

Czy łojotok można też zwalczać odpowiednią dietą?

Tak. Warto wspomnieć o tym, aby łojotok minimalizować od środka. Dietę powinniśmy wzbogacić w otręby zbożowe, rośliny strączkowe, olej lniany czy owoce dzikiej róży. Wszystkie te rośliny bogate są w różne witaminy z grupy B, które hamują proliferację sebocytów. Efektem tego jest ograniczone wydzielanie sebum.

Inne wpisy z serii „Pytania do eksperta”:

• Wszystko o Olaplex – działanie i efekty
• Jak pozyskuje się naturalne włosie i szczecinę do szczotek?
• JunctioX – jak go używać i jakie daje efekty? | JunctioX kontra Olaplex  
• Jak i kiedy reklamować usługę fryzjerską?
• Idealne nożyczki do obcinania włosów – jak je kupić i pielęgnować?
• Na czym polega tłoczenie oleju i jak kupić najlepszy olej?